معماری دوره صفویه، پاورپوینت معماری دوره صفویه، آثار معماری دوران صفویه، تزئینات معماری دوره صفویه، معماری صفویه در اصفهان، هنر و معماری در دوره ی صفویه، معماری صفویه ppt ، معماری صفویان
یکی از درخشان ترین دوره های هنری ایران پس از اسلام دوره‌ی صفویه است. در سال 907 قمری (1502 م) شاه اسماعیل اول، سلسله صفوی را تاسیس نمود. در ابتدای تاسیس این سلسله، تبریز به عنوان پایتخت انتخاب می گردد. در اواخر قرن دهم قمری، در زمان شاه عباس صفوی پایتخت از قزوین به اصفهان انتقال می یابد. با انتخاب پایتخت جدید، این شهر به عنوان یکی از درخشان ترین شهرهای خاورمیانه گسترش پیدا کرد. در دوران حکومت پادشاهان صفوی هنر و معماری ایرانی به کمال میرسد گواه این ادعا را میتوان در آثار زیبایی از جمله کاخ چهل ستون جستوجو نمود.
اصفهان مهد هنر و معماری صفوی
بعد از آنکه اصفهان توسط شاه عباس صفوی به عنوان پایتخت انتخاب شد وی در طول 42 سال حکومت خود، پیوسته به عمران و آبادی کشور، به ویژه شهر اصفهان به عنوان پایتخت پرداخت. ایجاد میدان بزرگ نقش جهان، عالی قاپو، مسجد شیخ لطف الله و سردر قیصریه، مسجد شاه، بازار شاهی، خیابان چهار باغ، شهرک جلفا، کلیساهای تاریخی و . . . در این شهر نتیجه گام ها و تلاش های شاه عباس بزرگ میباشد. پس از شاه عباس، هر یک از شاهان صفوی نیز به نوعی در آبادانی اصفهان کوشیدند. نتیجه آنکه جهت آشنایی با معماری دوران صفویه باید هنر و معماری شهر اصفهان را مورد بررسی قرار داد.
معماری صفویه
شیوه اصفهانی که کمی قبل از روی کار آمدن پادشاهان صفوی آغاز گشت در دوران صفوی به اوج بلوغ و کمال خود رسید. عصر صفوی ، عصر کمال و شکوفایی نبوغ معماری و شهرسازی در ایران است. معماری صفویان تکمیل و تعدیل مفهوم فضایی دوره تیموری میباشد. از ویژگی های مهم در شیوه معماری این دوره ، علاوه بر استحکام و زیبایی فرم ، درخشش بیان است . در آثار این دوره تابش رنگ و نور ، و جذابیت سطوح و شکوه چشمگیر آنها ، احساس زیبائی خیره کننده ای در بیننده ایجاد می کند و طنین رنگها و سطوح مکرر کاشی های درخشان به منظره ای شفاف ، مجرد و روحانی تبد یل می شود.
ویژگی های سبک اصفهانی
- استفاده از گنبد های گسسته دو پوسته
- استفاده از انواع و اقسام پوشش های طاق
- استفاده از آجر تراش
- استفاده از ساختار مدولار
- رایج شدن پخ در گوشه ساختمان ها ، کمتر شدن پیش آمدگی و پس رفتگی در پلان ها
- استفاده از تزییناتی مانند کاشی های هفت رنگ
- هندسه ساده و شکل ها و خط های شکسته بیشتر شد.
عناصر و المان های معماری صفویه
1کاشی هفت رنگ
کاشى هفت رنگ از ابداعات دوران عباسى میباشد که پس از یک دوره طولانى معرق کاری در معماری ایرانى در بناهای کلاسیک اصفهان به کار مى‌رود. صفحات منقوش و به هم پیوسته کاشی های نما و ترک های نگاره دار گنبدها، با رنگ های بدیع و گل و بوته های استیلیزه شده و نقش های اسلیمى و هندسى آذین مى‌شوند. کاشی های هفت رنگ از لحاظ دوام نسبت به کاشى معرق عمر کوتاه تری را دارند اما ترکیب نقوش و رنگ آنها از جلوه های زیباشناختى و نیز از مختصات شیوه معماری هنری اصفهانى میباشد که همزمان با دوره عباسى و پس از آن در بسیاری از بناهای کلاسیک ایران به کار گرفته شده است.
در دوره حکومت صفوی سبک معماری قدیم ایران تجدید شد و در طرح بناها، شکل و مصالح بناها جای خود را باز کرد. اغلب بناهای دوره صفوی مانند مساجد، مدارس و کاروان سراها به شکل چهار ایوانی بنا شد. استفاده از کاشی معرق و هفت رنگ برای تزئینات، رونق فراوان گرفت. به طوری که ساختمان های مذهبی این دوره از گنبد، ایوان، طاق نما، سردر ورودی و حتی مناره ها ، با کاشی آراسته شد. خطاطی و خوشنویسی روی کاشی نیز در آرایش بناهای مذهبی عمومیت یافت و بناهای متعددی با خطوط ثلث، نسخ، نستعلیق و خطوط دیگر تزئین شدند.
2آینه‌کاری و گچ‌بری
آینه کاری در تالارها و طاق سردر ها از آمودهای ابداعى شیوه اصفهانى میباشد که با طرح های متنوع اجرا گشته است. گچ تراش یا گچ معرق نیز از یادگارهای شیوه اصفهانی است که در برخى از بناهای حوزه مرکزی ایران مورداستفاده قرار گرفته است. از نمونه‌های بر جای مانده مى‌توان مسجد میدان ساوه، محراب زیر گنبد مسجد جامع ساوه و کتیبه ایوان اصلى مشهد اردهال کاشان را نام برد .
3نقش بر دیوار
از مختصات هنری دوره عباسى احیای نقش بر دیوار است که با فضاسازی و مکان گزینى شیوه اصفهانى ، تجدید حیات آن ممکن شد. نقش های روایتى بر دیوار کاخ چهل ستون و نقش های نفیس تزیینى بر دیوار کاخ های صفوی هر یک نمونه ای ارزشمند از هنر متحول نگارگری ایران در آن دوره است. عموم محققان از این بخش از هنر آمودی این دوره به سادگى گذشته اند و اگر از اشارات پوپ و برخى دیگر بگذریم، هیچ نشانه‌ای از تأمل و مطالعه در این هنر احیا شده در شیوه اصفهانى نمى‌بینیم.
4رنگ
رنگ های به کار رفته در پوشش ها و آمودهای بناها یکى از ملاک های شناخت دوره تاریخى آثار، و نیز یکى از عناصر ارزیابى ذوق و پسند کلاسیک و عمومى اهل فن و هنر و عامه در هر دوره تاریخى است. در آثار قوام یافته با شیوه اصفهانى رنگ های مسلط آبى، فیروزه‌ای، لاجوردی، سفید شیری، نخودی پخته و طلایى است. پس از شاه عباس جلوه کلى بنا که آبى رنگ بود، تغییر پیدا کرد، حتى در زمان شاه سلیمان طرح ها غالباً ناهماهنگ شد و رنگ های قرمز و زرد و نوعى نارنجى زشت جای بیشتری گرفت. گرچه در اواخر دوره صفوی برای بازگشت به هنر دوره عباسى کوشش هایى شد و آخرین بنای مشهور این دوره مدرسه مادرشاه نمونه عالى رجعت به معماری و هنر دوره عباسى است.
4آجر چینی و آمود های چوبی
در این دوره در نماسازی با آجر، برای زیبایى بیشتر استفاده از آجر تیشه داری شده و آب ساب معمول شد. اینگونه آجرکاری گرچه نسبت به شیوه های پیشین جلوه بیشتری داشت، ولى از دوام آن مى‌کاست.
قواره بری در زمان شاه عباس دوم صفوی و شاه سلیمان رواج یافت و پس از یک دوره رکود مجدداً رونق پذیرفت. نمونه قواره‌بری در خانه‌های قدیمى واقع در جلفای اصفهان قابل بررسى است. تزیینات چوبى نه تنها در درها به صورت کنده کاری و طراحى، بلکه در پوشش داخلى سقف ها با استفاده از انواع قاب‌بندی ها و پوشش چوبى ستونها با اشکال تازه به کار گرفته شد. محققان غربى کمترین اشاره‌ای به نوع آجر چینى با قواره بری ندارند و برخى از آنها تنها زیبایى تزیینات چوبى را ستوده‌اند.
5نورپردازی
تنظیم نور با توجه به جهت تابش آفتاب و رعایت سنت درون‌گرایى در بناهای ایرانى صورت گرفته است. دور گردن بلند گنبدها نورگیر هایى تعبیه شده است که هم سنگینى نما را متعادل مى‌کند و هم نور کافى و غیرمستقیم به داخل مى‌دهد. نور گیرها در بسیاری از بناها به صورت گلجام است. در نمای خانه‌ها برای هدایت نور غیرمستقیم به درون و جلوگیری از اشراف خارج به حریم خانه، از شبکه‌های چوبى یا شبکه‌های آجری فخر و مدین استفاده شده است.
آثار معماری دوران صفویه
- کاخ عالی قاپو
- مسجد جامع عباسی
- مسجد شیخ لطف الله
- منار جنبان
- سی و سه پل
- مسجد جامع ساوه
- میدان نقش جهان
- کاخ هشت بهشت در اصفهان
- کاخ چهلستون در اصفهان
- مسجد حکیم اصفهان
- مدرسه ی چهار باغ اصفهان یا مدرسه ی مادرشاه
1کاخ عالی قاپو
کاخ عالی‌قاپو (با نام آلا قاپی) ساختمانی میباشد که در واقع در ورودی دولتخانه صفوی بوده و در ابتدا شکلی ساده داشته، به مرور زمان و در طول سلطنت شاه عباس طبقاتی به آن افزوده گشته است و در زمان شاه عباس دوم ایوان ستوندار به آن افزوده شد. این بنا در ضلع غربی میدان نقش جهان و روبروی مسجد شیخ لطف الله واقع گردیده است.
ساخت این بنا پس از انتقال پایتخت از قزوین به اصفهان توسط شاه عباس اول صفوی، بین سالهای 973 تا 977 خورشیدی، بعنوان مقر و دولتخانه حکومتی سلاطین صفوی آغاز شد. این کاخ طی 5 مرحله ساخته شد و در زمان جانشینان شاه عباس اول به خصوص شاه عباس دوم و شاه سلیمان بین 70 تا 100 سال ادامه و تکمیل گردید.
بنای عالی قاپو با ارتفاعی حدود 48 متر تا کف بازار بلندترین کاخ چند طبقه تا چند دهه اخیر در شهر اصفهان بوده‌است. به دلیل اضافات و الحاقات معماری در هر سو نمایی متفاوت دارد به طوری که از جلو بنا از میدان نقش جهان 2 طبقه از پشت ساختمان 5 طبقه، از طرفین بنا 3 طبقه و با احتساب طبقه همکف بعنوان اولین طبقه، در کل 6 طبقه میباشد.
در ادامه میتوانید اقدام به دانلود فایل پاورپوینت معماری دوره صفویه نمایید.
مشخصات فایل :
- فایل پاورپوینت
- 141 اسلاید
- فونت زیبای Casablanca.
- حجم فایل :25.1 مگابایت
- تصاویر فایل :
مطالب موجود در فایل :
- فهرست
- دولت صفوی
- هنر در دوره صفوی
- معماری صفویه
- خصوصیات معماری صفوی
- سبک اصفهانی (ویژگی های شیوه اصفهانی، آرایه و نیارش در شیوه اصفهانی)
- عناصر و تزیینات معماری دوره صفویه (کاشی هفت رنگ، رنگ، نورپردازی، نقش بر دیوار، آینه کاری و گچ بری، آجر چینی و آمود های چوبی)
- بنا های مسکونی دوره صفوی
- مساجد
- پل سازی در دوره صفوی
- بنا ها و آثار تاریخی صفویه
- بررسی معماری کاخ عالی قاپو اصفهان
- بررسی معماری مسجد جامع ساوه
- بررسی معماری مسجد جامع عباسی
- بررسی معماری مسجد شیخ لطف الله
- بررسی معماری مدرسه علمیه چهارباغ
- منابع
