مسجد جامع زواره، تحلیل مسجد جامع زواره، پاورپوینت مسجد جامع زواره، پلان مسجد جامع زواره، تحلیل معماری مسجد زواره، مسجد جامع زواره PPT

مسجد جامع زواره یکی از بناهای شاخص دوره سلجوقیان میباشد که در شهر کوچک زواره واقع شده است. مسجد جامع زواره جلوه ای درخشان از معماری دوره اسلامی محسوب میشود. مسجدی که احتمال میرود بر روی آتشکده‌ ای مخروبه بنا گشته باشد. از این مسجد به عنوان اولین مسجد چهار ایوانی ایران نام می‌برند. محراب این مسجد یکی از زیباترین بخش ‌های آن محسوب میشود که تزئینات آن چشم‌ ها را به خود خیره میکند.

تاریخچه بنا

مسجد جامع زواره در عصر سلجوقيان و در زمان معزالدين ابوالحارث سلطان سنجر سلجوقی به وسيله احمد بن علی، رييس زواره كه نامش بر كتيبه كوفی آجر تراش صحن مسجد ثبت است، بنيان نهاده شد. معمار مسجد جامع زواره (530 ق)، استاد محمود اصفهانی معروف به غازی است و آن را بر روی بنایی كهن تر ساخته است.

معماری مسجد

مساحت این مسجد حدود 1200 متر مربع است و با مصالحی همچون آجر، سنگ، گچ و خاک ساخته شده و طرح آن مستطیلی شکل است و نقشه‌ چهار ایوانی دارد. از بخش ‌های مختلف این مسجد می‌توان به صحن چهارگوش، ایوان‌های چهارگانه، گنبدخانه، شبستان، رواق، سردر، مناره، محراب، گچ‌بری‌ها و کتیبه‌های زیبا اشاره کرد.

ورودی بنا

مسجد جامع زواره دارای دو ورودی در ضلع غربی (روی به بازار) و شرقی (روی به ميدان حسينيه و قبرستان شهر) است. ورودی مسجد توسط سردرهای جلوخان طرفين ايوان شمالی مسجد تأمين ميشود.

صحن مسجد

صحن مسجد جامع زواره، دارای مساحت 297 متر مربع میباشد که طول 18 متر در جهت جنوبي ـ شمالي و عرض 16.5 متر در جهت شرقي ـ غربي است. كف صحن با آجر و با طرح حصيري فرش شده است. در مركز صحن، سکویی به ابعاد 6*6 متر و ارتفاع 0.5 متر وجود دارد که در گذشته حوض بوده است و در حال حاضر روی آن پوشانده شده است.

گنبدخانه

گنبد خانه یا شبستان اصلی مسجد، معروف به رواق، در پشت ایوان رو به قبله قرار دارد. این شبستان که فضایی مربع شکل به ابعاد حدود 7.5 در 7.5 متر است. اتاق گنبد با آجركاري زيبا دارای چند رديف طاق های نوک تيز تو در تو است كه تبديل از اتاق مربع به گنبد مدور را ميرساند. تک گنبد مسجد آجری است كه در كمال زيبايی و تناسب به وسيله گوشه سازي بر طرحی مربع قرار گرفته است. گوشه سازي گنبد از نوع پتكانه با ارتفاع زياد است. گنبد با قطری حدود 7 متر، از نوع دو پوسته پيوسته است. دو پوسته اين گنبد از شكرگاه از هم جدا شده اند. قوس پوسته دروني از نوع بيضوی و قوس پوسته خارجی از نوع پا تو پا است

محراب

در ضلع جنوبی گنبدخانه مسجد جامع زواره، محراب نفیس گچبری شده ای با وضعیت نسبتا خوبی بر جای مانده است . این محراب به صورت مستطیل قائم الزاویه ای متشکل از دو حاشیه و دو طاق نمای هلالی تیزه دار بر روی هم است. هر کدام از طاق نماها بر دو ستون دارای سرستون قرار گرفته است. محراب داری کتیبه ای به خط کوفی و دو کتیبه به خط نسخ است. سطوح محراب دارای تزیینات گچبری برجسته مشتمل بر کتیبه هایی به خط کوفی و نسخ و نقوش گیاهی و اسلیمی است.

مناره

مناره مسجد خارج از بنای اصلی و در ضلع غربی مسجد واقع شده است. یک پلکان مارپیچی از داخل مسجد به مناره راه پیدا میکند. ارتفاع این مناره 11 متر و قطرش حدود 4.5 متر میباشد. ارتفاع این مناره در گذشته بیشتر بوده است. اما احتمالا به خاطر تهاجم‌ ها و حملات مختلف و البته شرایط جوی بخشی از آن فروریخته است. البته بخش بالایی مناره مرمت گشته است. این مرمت آشکارا ناشیانه و نامناسب انجام شده است. بر فراز مناره یک محفظه چوبی دیده میشود. در گذشته وقتی که موذن بر بالای مناره رفته در این محفظه چوبی قرار میگرفته و اذان میگفت. این محفظه وی را از بارش ‌ها، گرمای شدید تابستان و سرمای زمستان حفظ میکرده است.