کاخ عالی قاپو اصفهان، تحلیل کاخ عالی قاپو، پاورپوینت کاخ عالی قاپو، تحلیل بنای عالی قاپو، پاورپوینت در مورد کاخ عالی قاپو، عمارت عالی قاپو، تزئینات کاخ عالی قاپو اصفهان، معماری کاخ عالی قاپو، کاخ عالی قاپو
کاخ عالی قاپو از زیباترین بناهای تاریخی به جا مانده از دوران حکومت صفویان و از مشهور ترین مکان های دیدنی شهر اصفهان است. عمارت عالی قاپو در ضلع غربی میدان نقش جهان اصفهان و مقابل مسجد شیخ لطف الله قرار دارد. در گذشته از عمارت عالی قاپو با نام های دولتخانه مبارکه نقش جهان و قصر دولتخانه نیز یاد می کردند. کاخ عالی قاپو 1800 متر مربع مساحت و 6 طبقه دارد.
تاریخچه و سیر تکامل عالی قاپو
تاریخچه بنا
این بنا در حدود سال 1054 هـ.ق به دستور شاه عباس اول ساخته گردید، البته تکمیل ظرایف و تزیینات بنای عالی قاپو اصفهان پس از مرگ شاه عباس اول صورت پذیرفت. ساخت کامل بنای عالی قاپو و تکمیل تزیینات داخلی این عمارت در طول پادشاهی شاه عباس اول، شاه عباس دوم و شاه سلطان حسین در طی حدود 100 سال صورت گرفته است. پایه گذاری بنا بیشتر به زمان شاه عباس اول و دوم و مرمت و تزئین آن به زمان پادشاهی شاه سلطان حسین باز می گردد.
مراحل تکامل بنا
بنای عالی قاپو زیبا طی پنج مرحله سـاخته شـده کـه در هـر مرحلـه قسمتی از ساختمان به آن اضافه شده تا به شکل امروزی درآمده است .
1 مرحله اول (ورودی)
اولین قسمت از بنا عالی قاپو در آن زمان منفرد و عملاً از هر طرف آزاد بـوده و بـازار اطـراف میـدان بـا آن تماسی نداشته است. ساختمان اولیه عالی قاپو به صـورت یـک مکعـب مسـتطیل بـزرگ ساخته شده است.
2 مرحله دوم (گسترش)
در این مرحله طاق نما اطراف میدان دو طبقه شده و زمینه را براي ایجاد تغییراتی در ساختمان عالی قاپو فراهم آورد است، که باعث ایجاد وقار و شکل خاصـی بـه میـدان می گردد.
3 مرحله سوم (طبقه آخر)
در این مرحله تالار موسیقی به بنا افزوده گردید.
4 مرحله چهارم (پیش آمدگی به طرف شرق)
غرفه ای که با ایوان و سالن پذیرایی طبقه سوم ایجاد شده بود حال دیگر کافی به نظـر نمی رسد علاوه بر آن برای تماشای سربازان و بازی چوگان این غرفه خیلی عقب نشینی داشت تصمیم برآن گرفته شد که یک حجم دیگر در مقابل بنای موجـود در داخـل میـدان ساخته شود
5 مرحله پنجم (پوش تالار و راه پله جنوبی)
در این مرحله با اضافات انجام شده بنا گردیده که عبارت است از اضـافه نمـودن 18 ستون به ایوان و سقف چوبی (به جهت شاهانه شدن نمای ایوان) بر روی فضای ایجاد شده و سپس ایجاد سیستم آبرسانی به طبقات مخصوصاً حوض مسی ایوان و همین طور راه ارتباطی به این قسمت با ایجـاد راه پله شاهی است تا بنا به بهترین وجه، کل نیاز دربار را برآورده نماید.
وجه تسمیه عالی قاپو
در وجه تسمیه عالی قاپو دو نظریه مشهور وجود دارد.
دربی را برای تبرک دستگاه حکومتش از حرم شریفه حضرت علی (ع) به اصفهان منتقل نموده و در محل ورودی کاخ ها در میدان نقش جهان نصب می کند در این نظریه عالی قاپو در واقع همان ترکیب علی و قاپو (قاپو در زبان ترکی به معنای در میباشد) است که اشاره به در علی دارد.
در نظریه دوم عالی به معنای بلند و رفیع و قاپو به معنای در است و این ترکیب معنای درگاه بلند را می رساند که برگرفته از ورودی های باشکوه دربار عثمانی است که به هنگام ورود به دربار پادشاهی باید با حالت تعظیم و کمی خمیده وارد کاخ های سلطنتی شوید، این کار نشانگر اقتدار، شکوه و کرنش در برابر این دستگاه حکومتی است.
بررسی معماری طبقات
طبقه اول
در حقیقت کاخ عالی قاپو اصفهان پنج ورودی مختلف دارد. به دلیل زیبایی و شهرت، بیشتر به ورودی اصلی این عمارت در میدان نقش جهان پرداخته می شود، اما چهار در دیگر به خصوص در گذشته محل رفت و آمد از اطراف و خیابان پشتی بوده‌اند. ورودی های دیگر عالی قاپو، درب چهار حوض در ضلع شمالی کاخ، درب شاهی مشرف به دروازه شهر یا دروازه دولت در غرب عمارت، درب حرمسرا و درب جبه خانه یا مطبخ هستند.
سردر بلند ورودی که با سنگ سماق ساخته شده و در مرحله دوم ساخت بنا به شکل کنونی در آمده است.
کتبیه ای در ورودی عالی قاپو وجود دارد که حدیث مشهور پیامبر اسلام، یعنی "انا مدینه العلم و علی بابها" بر روی آن حک شده. گفته می شود درب اصلی این ورودی را شاه عباس دستور داده که از نجف بیاورند.
طبقه دوم
راه پله های پیچ درپیچ و ساده در دو طرف عمارت همکف را به طبقه دوم متصل می سازد. طبقه دوم دارای پنج اتاق که تو در تو هستند میباشد و البته سقفی به غایت زیبا که درست به نقش و نگار فرش های ایرانی می ماند آن هم با طرح هایی کاملا ظریف. چهار فیل گوش در این طبقه به چشم می خورد که نمایانگر چهار فصل سال هستند و با طرح پرندگان، درختان و گیاهان طبیعت را به زیبایی تمام به تصویر می کشد. این طبقه محل اقامت خدمتکاران و نگهبانان بوده و راهرو ساده و پیچ درپیچ ورودی این طبقه نیز موید این امر است.
طبقه سوم
پلکانی زیبا با کاشی کاری هایی حیرت انگیز که در اطراف آن برای تامین روشنایی نورگیرهایی تعبیه شده است مستقیما به ایوان می رسد، این پلکان محلی برای عبور و مرور پادشاه و درباریان بوده است. در طبقه سوم، ایوان بزرگی با ابعاد 28 متر طول، 16 متر عرض و 12 متری ارتفاع قرار دارد که بر 18 ستون بلند و رفیع و استوار است قرار دارد. این ستون ها در آن زمان پوشیده از آئینه بوده و سقفی با صفحات بزرگ که با نقاشی ها و آلت های چوبی تزیین شده بودند بر فراز آن قرار گرفته است. در وسط این ایوان حوض زیبایی از مرمر و مس وجود دارد که قرینه آن در تزئینات زیر سقف انعکاس یافته است.
طبقه چهارم و پنجم
شش اتاق تشکیل دهنده این طبقه هستند که با دو راهرو به یکدیگر راه می یابند. تالار از این طبقه به خوبی و با تمام جزئیات پیدا است. طبقه پنجم نیز محل استراحت پادشاه و زنان حرمسرا بوده است که با انواع نقاشی های ظریف و چشم نواز آراسته شده است. این دو طبقه از نمای شمالی و جنوبی عمارت قابل رویت نیستند.
طبقه ششم
براي ورود به این طبقه باید پله های مارپیچی، پوشیده از نقوش تزئینی که در شمال و جنوب این بنا ساخته شده گذر کرد . طبقه ششم بنای عالی قاپو که به نام اتـاق صـوت معـروف اسـت، بزرگتـر ین تـالار ایـن ساختمان را در بردارد. این طبقه شامل نه اتاق، یک راهـرو، دو راه پلـه مـارپیچ و چهـار بالکون است در چهار طرف این طبقه از پنجره هایی با طاق قوسی شکل پوشـیده شـده است سه بالکون در شمال و سه بالکون در جنوب این طبقه قرار دارد.
تزئینات عالی قاپو
کشته بری
تزئینات کشته بری عالی قاپو عمده ترین تزئینات کاخ را تشکیل می دهد. این نقوش زیبا نه برای نمایش صرف طبیعت بلکه برای القای حرکت و نمایش زندگی با دیدی تزئینی است. برای ایجاد نقاشی ها تزئینی کشته بری از روش تمپرای گلی استفاده شده است.
تنگ بری
این دیوار ها منحنی و سوراخ دار که به صورت جام و صراحی در دیوار تعبیه شده اند از لحاظ کنترل انرژی صوتی بسیار جالب به نظر می رسند این دیوارها همانند دیوارهای پانلی جاذب نیروی صوت هستند. این تنگ بری ها طنین نامطلوب را جذب می نماید.
مقرنس ها
از مهم ترین جنبه های تزئینی معماری اسلامی ایران هستند. مقرنس ها خود معرف نشانه های ویژه عالی قاپو هستند. قاعده این ها از مثلث تا دوازده ضلعی متغیر است، سطوح خارجی هرکدام از این اجزای تزئینی که از زیر دیده می شود به اشکال بطری، گلدان و ظورف دیگر زمان خود ساخته شده است.
کاشی کاری
کاشی کاری در دوره صفویه به بناهای غیر مذهبی هم راه یافت و عالی قاپو هم از این قاعده مستثنا نبود. دیواره های کاشی کاری عالی قاپو در مسیرهای داخلی و خارجی بنا قرار گرفته اند و همخوانی خوبی با معماری آن دارند. هر یک از این سطوح تزیینی در یک قاب قرار دارند که از دو رشته کاشی موازی به رنگ سیاه و فیروزه ای تشکیل شده است. در کاشی کاری عالی قاپو نقوش هندسی و تزیینات گل و برگی دیده می شود. پله های عمارت با کاشی هفت رنگ زینت یافته و نقش گل هایی بر زمینه زرد روشن دارند.
لایه چینی و طلا کاری
لایه چینی تزیینی است که در دوره صفویه رواج پیدا کرد و به نحوی شایسته در عالی قاپو پیاده سازی شد. در لایه چینی بعد از سوزنی کردن طرح مورد نظر، آن را به کمک پودر زغال روی دیوار می اندازند. این طرح با وسیله قلم مو و آب مرکب رقیق ثبیت می شود. در مرحله بعد نوبت به لایه چینی و طلاکاری می رسد که طی آن، حاشیه 3 سانتی متری اطراف نقاشی و قسمت هایی از تاج و سربند و … به وجود می آید. طلا چسبانی بر روی اثر مرحله ای حساس در کار به شمار می رود و جلوه ای خاص به تزئینات می بخشد.
نقش نگاره ها
مشق نگاره های پنهان عالی قاپو که از نظر موضوع و تعداد کم ولی ارزشمندند. نقوش عالی قاپو در سه موضوع انسان، حیوان و گیاه دیده می شوند. در تمپرای (تمپرا نوعی رنگ محلول در آب است که حالتی چسبنده دارد و در نقاشی دیواری از آن استفاده می شود.) اصفهان تاثیر نقاشی اروپایی بر نقاشی صفوی را می توان دید؛ مدل لباس ها، سرپوش ها، نشستن پیکره ها بر روی صندلی و .. همه و همه حکایت از این تاثیر دارند.
در ادامه میتوانید اقدام به دانلود پاورپوینت تحلیل کاخ عالی قاپو نمایید.
مشخصات فایل :
- فایل پاورپوینت
- 64 اسلاید
- حجم فایل :10.6 مگابایت
- تصاویر فایل :
مطالب موجود در فایل :
- معرفی بنا
- موقعیت بنا
- مشخصات بنا
- تاریخچه بنا
- مراحل تکامل بنا (مرحله اول، دوم، سوم، چهارم، پنجم)
- وجه تسمیه عالی قاپو
- بررسی معماری طبقات کاخ عالی قاپو
- طبقه اول (ورودی های کاخ، سردر ورودی، کتبیه ورودی، سقف طبقه اول، کاشی هفت رنگ طبقه اول)
- طبقه دوم (سقف طبقه دوم، تزئینات، راه پله)
- طبقه سوم (ایوان عمارت، حوض مسی، سقف ایوان، تصویر سازی ها، تصاویری از کف و سقف و دیواره های ایوان)
- طبقه چهارم و پنجم
- طبقه ششم (راه پله، سالن موسیقی، تزئینات طبقه، نقش های اسلیمی)
- بررسی تزئینات عمارت عالی قاپو
- کشته بری (مراحل اجرای کشته بری)
- تنگ بری
- مقرنس
- کاشی کاری
- لایه چینی و طلاکاری
- نقش نگاره ها
- نقشه ها و مدارک بنای عالی قاپو
- منابع
