ساختمان مصالح بنایی، مراحل اجرای ساختمان مصالح بنایی، پاورپوینت ساختمان مصالح بنایی، الزامات و ظوابط ساختمان های مصالح بنایی، صفر تا صد ساختمان بنایی، پاورپوینت مراحل اجرای ساختمان بنایی، مراحل ساخت ساختمان بنایی
ساختمان بنایی ساختمانی است که در ساخت اسکلت آن از آجر، بلوک سیمانی و یا سنگ استفاده شده، به طوری که بار های قائم و بار های جانبی توسط دیوار های با مصالح بنایی تحمل می گردند.
انواع ساختمان های بنایی
1- ساختمان های بنایی غیر مسلح
ساختمان های بنایی غیر مسلح معمول ترین و قدیمی ترین نوع ساختمان در کشور ما و سایر نقاط جهان است، مصالح عمده ای که در ساختمان های بنایی غیر مسلح از خشت خام یا سنگ های رودخانه ای یا شکسته شده از معادن و همچنین بلوک و آجر می باشد که با ملات گل در ساخت دیوارها به کار می رود. در ساختمان های بنایی غیر مسلح، از فولاد و یا کلاف استفاده نشده و عملاً تمام بارهای ثقلی و جانبی باید توسط مصالح غیرمسلح دیوارها تحمل میگردد.
2- ساختمان های بنایی مسلح
ساختمان های بنایی مسلح با استفاده از آجر، سنگ، بلوک سیمانی یا ترکیبی از آنها ساخته شده و همچنین توسط میلگرد های فولادی تقویت می شوند. نحوه عملکرد ساختمان های بنایی مسلح به گونه‌ای است که عملاً واحد های بنایی نقش تحمل نیروهای ثقلی را بر عهده دارند و میلگرد های فولادی برای افزایش باربری جانبی ساختمان استفاده می شوند.
3- ساختمان های بنایی محصور شده با کلاف
نحوه عملکرد ساختمان های بنایی کلاف دار به گونه ای میباشد که عملاً دیوار های بنایی نقش تحمل بارهای ثقلی و جانبی را بر عهده دارند و از کلاف ها جهت افزایش یکپارچگی و شکل پذیری دیوارها استفاده میشود. استفاده از این نوع ساختمان در آیین نامه های طرح لرزه ای برای مناطق لرزه خیز مورد تأکید است.
کلاف های افقی
کلاف های افقی به صورت اعضای کششی یا فشاری، نیرو های اینرسی ناشی از زلزله را منتقل می نمایند و مانع جدا شدن اجزای دیگر ساختمان مانند شالوده، سقف و دیوارها از یکدیگر می شوند و باعث شده ساختمان بنایی یکپارچه عمل نمایند. کلاف های افقی در تراز زیر سقف و تراز زیر دیوار قرار میگیرد.
اتصال کلاف های افقی
- در هر تراز، کلاف های باید به یکدیگر متصل شوند تا کلاف بندی به صورت شبکه به هم پیوسته باشد و میلگردها در محل تلاقی کلاف ها باید به اندازه 500 میلیمتر همپوشانی داشته باشند تا اتصال کلاف ها بخوبی تأمین گردد.
- کلاف افقی نباید در هیچ جا منقطع باشد.
- عبور لوله یا دودکش به قطر بیش از یک ششم عرض کلاف از درون کلاف مجاز نمی‌باشد.
کلاف های قائم
با تعبیه کلاف یا شناژ قائم در گوشه های ساختمان و لبه های نواحی ستونی دیوار و مهار آنها در فونداسیون و شناژ افقی در تراز سقف از پایین و بالا، باعث می گردد تا این قسمت ها به جای لغزش و جابجایی، رفتار خمشی از خود نشان دهند.
محل تعبیه کلاف های قائم
کلاف هایی قائم باید در محل تقاطع دیوارها تعبیه گردند. در صورتی که طول دیوار بین دو کلاف بیشتر از 5 متر باشد باید کلاف های قائم با توزیع یکنواخت در فواصل کمتر از 5 متر در داخل دیوار، تعبیه گردد.
ابعاد کلاف های قائم
- هیچ یک از ابعاد مقطع کلاف قائم بتن مسلح (با عیار سیمان حداقل 250 کیلوگرم در متر مکعب بتن) نباید کمتر از 200 میلیمتر باشد.
- به جای کلاف بتن مسلح میتوان از تیر آهن نمره 10 (IPE100) یا نیمرخ فولادی معادل آن استفاده نمود. مشروط بر آن که اتصال کلاف فولادی با دیوار به وسیله میلگردهای افقی بخوبی تأمین شود.
مصالح در ساختمان های بنایی
1- آجر و بلوک
قطعاتی که در ساختمان های بنایی استفاده می شوند معمولاً از رس پخته شده در کوره، بتن و بتن سبک، در اشکال و اندازه های متفاوت ساخته می شوند، که ممکن است توپر یا مجوف باشند. هنگام انتخاب مناسب ترین نوع قطعه برای اجرای ساختمان های بنایی، باید علاوه بر ظرفیت باربری، عایق بودن در برابر حرارت و صدا، کاهش وزن ساختمان و توجیه اقتصادی اجرا نیز مورد توجه قرار گیرد.
2- ملات
ملات هایی که در اجرای دیوارهای سازه ای بنایی استفاده می شوند باید از سیمان یا سیمان و آهک با حداقل درجه M2.5 باشد (با مقاومت فشاری 2.5 MPa) برای اجرای ساختمان های بنایی مسلح، ملات سیمان با حداقل درجه M10 توصیه میشود. آئین نامۀ 2800 زلزله ایران استفاده از ملات گل و یا آهک را در ساختمان های با مصالح بنایی مجاز نمی داند. در ادامه بیان می دارد، ساختمان های سنگی و دیوار های بلوک سیمانی باید از ملات ماسه سیمان با عیار حداقل 200 کیلوگرم سیمان در هر مترمکعب ملات، ساخته شوند. در دیوار های آجری می توان از ملات باتارد با 100 کیلوگرم سیمان و 125 کیلوگرم آهک در هر مترمکعب ملات نیز استفاده نمود.
3- فولاد تسلیح
برای میلگرد قائم و افقی در دیوارها، کلاف های قائم و افقی، از میلگرد های ساده با تنش حد جاری شدن تقریباً 240 MPa و میلگرد های آج دار با تنش حد جاری شدن 400 Mpa میتوان استفاده نمود.
4- بتن
در اجرای اجزای بتنی مسلح که بخشی از سیستم سازه ای ساختمان های مصالح بنایی می باشند (مثل کلاف های قائم و افقی)، حداقل درجه بتن C15 (با مقاومت فشاری 15MPa) توصیه می شود.
ضوابط ساختمان های بنایی
پلان ساختمان
- طول ساختمان از سه برابر عرض آن تجاوز ننماید.
- نسبت به هر دو محور اصلی قرینه و یا نزدیک به قرینه باشد.
- پیش آمدگی ها و پس رفتگی های نامناسب نداشته باشد.
در صورت تجاوز نسبت طول به عرض ساختمان از 3 یا نامتقارن بودن ساختمان و یا وجود پیش آمدگی هایی بیش از مقادیر مشخص (شکل سمت راست)، باید با ایجاد درز انقطاع ساختمان را به قطعات مناسب تر(شکل سمت چپ) تقسیم کرد به طوری که هر قطعه واجد شرایط ذکر شده باشد. ادامه درزهای جدایی (درز انقطاع) در شالوده ساختمان الزامی نیست.
ارتفاع ساختمان
در ساختمان های با مصالح بنایی حداکثر تعداد طبقات بدون احتساب زیرزمین برابر 2 طبقه است و همچنین تراز بام نسبت به متوسط تراز زمین مجاور نباید از 8 متر تجاوز نماید. (زیرزمین طبقه ای است که تراز روی سقف آن نسبت به متوسط تراز زمین مجاوز از 1.5 متر بیشتر نباشد. در غیر این صورت این طبقه نیز به حساب تعداد طبقات ساختمان منظور می گردد.)
حداکثر ارتفاع طبقه (از روی کلاف افقی زیرین تا زیر سقف) 4 متر می باشد و در صورت تجاوز از این حد، علاوه بر کلاف بندی باید یک کلاف افقی اضافی در داخل دیوارها و در ارتفاع حداکثر 4 متر از روی کلاف زیر زمین تعبیه گردد. به این ترتیب می توان ارتفاع طبقه را حداکثر تا 6 متر افزایش داد.
پیش آمدگی
به طور کلی ارجح است ساختمان فاقد پیش آمدگی در مقاطع قائم باشد و در صورت ایجاد پیش آمدگی باید طول جلو آمده طره در مورد بالکن های سه طرف باز از 1.2 متر و برای بالکن های دو طرف باز از 1.5 متر بیشتر نباشد و طره ها به خوبی در سقف طبقه مهار شوند.
پیش آمدگی ساختمان در مقطع قائم به طوری که طبقه بالا به صورت طره جلوتر از طبقه پایین باشد در صورتی مجاز میباشد که : طول جلو آمده طره از 1 متر بیشتر نباشد و سازه قسمت پیش آمده طوری طراحی شود که هیچ یک از دیوارهای آن بار سقف و یا دیوارهای فوقانی را تحمل نکند همچنین دیوارهای قسمت پیش آمده به وسیله کلاف های قائم فولادی و یا بتن مسلح یا اتصال مناسب و مطمئن نگهداشته شوند و دو سر کلاف ها در عناصر سازه ای کف و سقف مهار شوند.
بازشو ها
به طور کلی ارجح است ساختمان فاقد پیش آمدگی در مقاطع قائم باشد و در صورت ایجاد پیش آمدگی باید طول جلو آمده طره در مورد بالکن های سه طرف باز از 1.2 متر و برای بالکن های دو طرف باز از 1.5 متر بیشتر نباشد و طره ها به خوبی در سقف طبقه مهار شوند.
- مجموع سطح بازشوها از یک سوم سطح آن دیوار بیشتر نباشد.
- مجموع طول بازشوها از یک دوم طول دیوار بیشتر نباشد.
- فاصله اولین بازشو از بر خارجی ساختمان (یا ابتدای طول دیوار) کمتر از دو سوم ارتفاع بازشو یا کمتر از 0.75 متر نباشد مگر آن که در طرفین بازشو کلاف قائم قرار داده شود.
- فاصله افقی دو بازشو از دو سوم ارتفاع کوچکترین بازشو طرفین خود کمتر نبوده و از یک ششم مجموع طول آن دو بازشو نیز کمتر نباشد. در غیر این صورت جرز بین دو بازشو جزئی از بازشو منظور می شود و نباید آن را به عنوان دیوار سازه ای به حساب آورد و نعل درگاه روی بازشوها نیز باید به صورت یکسره با دهانه ای برابر مجموع طول بازشوها به اضافه طول جرز بین آن ها محاسبه گردد.
- هیچ یک از ابعاد بازشو از 2.5 متر بیشتر نباشد. در غیر این صورت باید طرفین بازشو را با تعبیه کلاف های قائم که به کلاف های افقی بالا و پایین آن طبقه متصل می شوند و همچنین با مهار نعل درگاه بازشو در کلاف های قائم طرفین تقویت نمود.
دیوارهای سازه ای
دیوارهای سازه ای، دیوارهایی هستند که برای تحمل بار قائم یا جانبی یا هر دو آن ها در ساختمان در نظر گرفته می شوند. در هر یک از امتداد های طولی و عرضی ساختمان، مقدار دیوار نسبی در هر طبقه نباید از مقادیر مندرج در جدول ذیل کمتر باشد.
دیوارهای غیر سازه ای
حداکثر طول مجاز دیوار غیر سازه ای یا تیغه بین دو پشت بند عبارت است از 40 برابر ضخامت دیوار یا تیغه و یا 6 متر هر کدام که کمتر باشد. پشت بند باید به ضخامت حداقل معادل ضخامت دیوار و به طول حداقل یک ششم بزرگترین دهانه طرفین پشت بند باشد. به جای پشت بند می توان عناصر قائم فولادی، بتن مسلح و یا چوبی در داخل تیغه یا دیوار قرارداد و دو سر عناصر را به طور مناسبی در کف و سقف طبقه مهار نمود.
مراحل اجرای ساختمان های بنایی محصور شده با کلاف
1- پی کنی
در زمین پروژه ابتدا نقشه پی کنی روی زمین در ساده ترین حالت با استفاده از گچ و ریسمان پیاده سازی میشود سپس اقدام به عملیات گودبرداری محل های مشخص شده پی میگردد. برای گودبرداری به دلیل معمولا عمق کم پی ها از وسایل دستی نظیر بیل و کلنگ استفاده میشود در مواردی هم میتوان از بیل های مکانیکی کمک گرفت.
2- اجرای پی
بعد از اتمام عملیات پی کنی نوبت به انجام پی ریزی میرسد. پی ریزی یا پی سازی به کمک بتن و در برخی موارد سنگ و کلوخ یا سایر مصالح بنایی انجام میشود. میزان ضخامت پی ساختمان نیز باید از ضخامت بنا یا دیواری که روی آن قرار است بالا بیاید بیشتر باشد به عنوان مثال اگر دیوار 20 سانتی باشد پی ساختمان حداقل باید 50 سانتی متر و بیشتر ساخته شود.
اگر از كلاف های افقی به عنوان شالوده استفاده شود، باید كلاف‌های افقی بر روی كرسی چینی با مصالح بنایی اجرا شود. در این حالت رعایت موارد زیر الزامی است.
- عرض كرسی چینی زیر دیوار یا كلاف افقی نباید از ضخامت دیوار یا عرض كلاف افقی به اضافه 10 سانتی متر كمتر باشد.
- عرض كرسی چینی بر روی بتن مگر یا شفته آهك تسطیح، نباید از مقادیر تعیین شده کمتر باشد.
- كرسی چینی سنگی یا آجری را میتوان به صورت پله‌ای (با نسبت 1 به 2) یا غیر پله ای ساخت.
- میزان بیرون زدگی هر پله زیرین نسبت به پله روی آن نباید از ارتفاع پله زیرین بیشتر باشد.
3- کرسی چینی
معمولاً ساختمان ها به گونه ای ساخته می شوند که تراز کف ساختمان از تراز معابر مجاور کمی بالاتر باشد، برای دستیابی به این هدف از کرسی چینی استفاده میشود. کرسی مجموعه چند رگ آجر چیده شده بین فونداسیون و دیوار اصلی سازه می باشد که به اجرای آن، کرسی چینی گفته میشود. کرسی چینی مطابق با نقشه سازه، زیر تمام دیوارها اجرا می گردد.
سنگ، بلوک و آجر در عملیات کرسی چینی قابل استفاده هستند، معمول ترین آجر مورد استفاده در کرسی چینی، از نوع فشاری توپر و یا سوراخ دار میباشد و همچنین ملات کرسی چینی می‌تواند ملات ماسه سیمان و یا ماسه سیمان آهک باشد.
در طبقه همکف ممکن است تأسیساتی نظیر لوله کشی فاضلاب، آب، برق و گاز از کف ساختمان عبور داده شوند. برای پرهیز از بالا آمدن بیش ازحد کف ساختمان و عدم نیاز به مصالح پرکننده و اجرای عملیات غیراقتصادی، این تأسیسات کمی پایین تر از تراز کرسی اجرا می شوند، چراکه درهرصورت تا تراز کرسی پُرکاری انجام خواهد شد. با قراردادن یک لایه قلوه در روی خاک کوبیده شده، مانع از نفوذ آب به داخل مصالح کف سازی و در نتیجه کف ساختمان می شود به این عمل قلوه چینی یا بلوکاژ گفته می شود.
در مناطقی که سطح آب زیرزمینی پایین تری دارند معمولاً برای پرکاری از مخلوط خاک و قلوه سنگ استفاده میشود که هر چه این ترکیب همگن تر باشد بعد از تراکم، باربری بهتری را به دست می دهد.
4- ایزولاسیون
برای اجرای ایزولاسیون به بستری صاف و تمیز نیاز است که معمولاٌ این بستر به کمک ملات ماسه سیمان و لیسه ای کردن آن با ماله مهیا می گردد. روند اجرای عملیات ایزولاسیون با قیر یا ایزوگام به این شکل است که ابتدا گونی و یا ایزوگام به عرض مورد نیاز بریده می شوند و سپس مواد چسبنده مانند قیر یا ایزوگام توسط شعله گرم شده و بر روی سطح مورد نظر چسبانده می شوند. در ایزولاسیون به‌وسیله ایزوگام، کنترل چسبندگی عایق با سطح و در ایزولاسیون به وسیله قیرگونی، کنترل همگن و یکدست شدن قیر پخش شده بر روی سطح از مهم ترین کنترل های این بخش می باشند. توجه شود که مصالح ایزولاسیون در محل اعضای قائم مانند کلاف قطع می شوند.
5- دیوارچینی
به طور کلی دیوار ها در ساختمان های بنایی محصور شده با کلاف و غیر مسلح به دو دسته دیوار های باربر (دیوار سازه‌ای) و دیوارهای جداگر (دیوار غیر سازه ای) تقسیم می‌شوند. تمامی دیوار های پیرامونی (باربر یا غیر باربر) باید دارای ضخامت 350 میلی متر باشند همچنین دیوار های جداگر می توانند از آجر، بلوک سفالی یا قطعات پیش ساخته گچی و نظایر آن ساخته شوند و حداکثر ارتفاع مجاز دیوار های جداگر از تراز کف مجاور 3.5 متر است.
6- کلاف های قائم
اجرای کلاف های قائم همزمان با اجرای دیوار ها صورت میپزیرد که پیش تر شرایط و ضوابط مربوط به کلاف های قائم بیان گردید.
7- تعبیه بازشوها
در ساختمان های بنایی به طور كلی باید از احداث بازشو های وسیع احتراز شود وحتی المقدور بازشوها در قسمت مركزی دیوار قرار گیرند. همچنین باید از نعل درگاه جهت مهار دیوار فوقانی پنجره و یا در استفاده نمود.
8- اجرای سقف
سقف باید با مصالح مناسب و به نحوی ساخته شود که در برابر نیرو های زلزله ضمن جدا نشدن از تکیه گاه خود، یکپارچگی و استحکام خود را حفظ کند. این یکپارچگی باعث توزیع و انتقال مناسب نیرو ها به اجزای باربر می شود.
به طور کلی سقف هایی که در مبحث هشتم مقررات ملی ساختمان معرفی شده اند و ضوابط اجرایی آن برای ساختمان های بنایی محصور شده با کلاف و ساختمان های بنایی غیرمسلح در نظر گرفته شده است، عبارتند از: سقف طاق ضربی، سقف تیرچه بلوک، سقف کاذب، سقف تخت، سقف شیبدار، سقف قوسی، سقف استوانه‌ای، سقف گنبدی.
9- اجرای تاسیسات
در این مرحله از اجرای ساختمان های بنایی تاسیسات ساختمان نظیر لوله های آب، سیم های برق و لوله کشی گاز انجام می پذیرد.
10- شیب بندی بام
هرجا که آب و کف سازی با هم در ارتباط باشند برای سرعت بخشیدن به خروج آب نیاز به شیب بندی کف است. در پشت بام ها با ایجاد کروم ها و پرکردن فضای کروم ها با مصالح سبک مانند پوکه معدنی و سپس اجرای یک لایه ملات بر روی پوکه ها ادامه میابد. در پایان کار نیز اقدام به قیر و گونی و ایزوگام کردن پشت بام می نمایند.
11- اجرای نما
اولین جلوه بصری هر ساختمانی نمای آن است که می تواند با کاربر و مخاطب آن ارتباط برقرار کند. اما این نما باید به گونه ای طراحی شود که صرفا یک صفحه دو بعدی فاقد ارزش بصری نباشد، طراحی نمای ساختمان با توجه به خواسته کارفرما و منطقه ای که ساختمان در آن اجرا میشود میتوان از انواع نمای آجری ، سنگی ، چوبی ، کامپوزیتی و . . . استفاده نمود.
12- سفید کاری
در این مرحله اقدام به اجرای سفید کاری میگردد. ابتدا یک لایه آستر (ملات گچ و خاک) به ضخامت 2 تا 3 سانتی متر بر روی دیوارها و سقف اجرا شده و بعد از آن یک لایه گچ نازک به ضخامت 1 میلی متر روی آن اجرا میگردد. همچنین با اجرای گچ بری ها اشکال زیبایی را در ساختمان ایجاد می نمایند.
13- کف سازی
جهت اجرای کف داخلی ساختمان از انواع سرامیک و جهت کف محوطه حیاط از انواع سنگ و موزائیک میتوان استفاده نمود.
منابع
مبحث هشتم مقررات ملی ساختمان (طرح و اجرای ساختمان ها با مصالح بنایی)
ساختمان های با مصالح بنایی (ایمان الیاسیان،دانشجوی دکترای عمران سازه)
در ادامه میتوانید اقدام به خرید و دانلود پاورپوینت ساختمان های مصالح بنایی نمایید.
مشخصات فایل :
- فایل پاورپوینت
- 95 اسلاید
- فونت زیبای Casablanca
- حجم فایل :8.2 مگابایت
- تصاویر فایل :
مطالب موجود در فایل :
- معرفی
- انواع ساختمان های بنایی
- تقسیم بندی ساختمان های بنایی
- ساختمان های بنایی غیرمسلح
- ساختمان های بنایی مسلح
- ساختمان های بنایی محصور شده با کلاف
- انواع کلاف ها
- کلاف افقی (کلاف زیر تراز سقف، کلاف زیر تراز دیوار، اتصال کلاف های افقی)
- کلاف قائم (محل تعبیه کلاف قائم، ابعاد کلاف قائم، مشخصات و محل تعبیه میلگرد ها در کلاف های قائم، متعادل کردن کلاف های قائم)
- مصالح در ساختمان های بنایی (آجر، بلوک، ملات، فولاد تسلیح، بتن)
- ظوابط آیین نامه ای ساختمان های بنایی
- پلان ساختمان
- محدودیت ارتفاع
- مقطع قائم
- بازشو ها
- دیوارهای سازه ای و غیرسازه ای و پشت بندها
- مراحل اجرای ساختمان های بنایی محصور شده با کلاف
- پی کنی
- اجرای پی (ضوابط اجرایی شالوده ها در ساختمان های بنایی محصور شده با کلاف، انواع پی سنتی ساختمان های بنایی، پی شفته، پی اجری، پی سنگی)
- کرسی چینی (بلوکاژ و کنترل تاسیسات)
- ایزولاسیون
- دیوارچینی (دیوارهای باربر، دیوارهای جداگر، دیوار زیرزمین، پشت بند)
- کلاف های قائم
- تعبیه بازشو
- اجرای سقف (بررسی سقف طاق ضربی، سقف تیرچه بلوک)
- اجرای تاسیسات
- شیب بندی بام
- اجرای نما
- سفید کاری
- کف سازی
- نکات اجرایی در ساختمان های بنایی
