اصول معماری ایرانی ، معماری ایرانی پیرنیا ، نیارش در معماری ایرانی ، درونگرایی در معماری ایرانی ، دانلود پاورپوینت اصول معماری ایرانی ، پاورپوینت معماری ایرانی ، پاورپوینت (ppt) معماری اسلامی، پاورپوینت اصول معماری ایرانی

در این مطلب از سری مطالب معماری قصد داریم شما را با ویژگی ها و اصول معماری ایرانی آشنا کنیم که برگرفته از 5 اصل معماری ایرانی استاد پیرنیا می باشد .
اصولی که در معماری خانه ها ، سازه ها و آثار سنتی مشاهد میشود بیان گر داشتن ویژگی های از قبیل نیارش در معماری ایرانی یعنی توجه به ایستایی بنا در کنار معماری زیبای آن و همین طور خودبسندگی که به معنای استفاده از مصالح بومی در ساخت بنا میباشد

اصول معماری ایرانی را میتوان به پنج اصل زیر تقسیم بندی کرد :

مردم واری
درون گرایی
خودبسندگی
نیارش
پرهیز از بیهودگی

مردم واری در معماری ایرانی

يعني داشتن مقياس انساني و یا به عبارت ديگر رعايت تناسب ميان اندام های ساختماني با اندام های انسان و توجه به نيازهای انسانی در كارهای ساختمان سازي . و آن را را مي توان در عناصر مختلف معماری سنتی ايرانی مشاهده كرد . به طور مثال اگر سه دري را كه هما ن اتاق خواب است ، در نظر بگيريم ، اندازه آن را بر حسب نيازهای مختلف يک زن و مرد ، بچه يا بچه های آنها ، وسایل مورد نياز و … در نظر گرفته شده است . به طوری كه عملكرد اتاق و طرز قرارگيری عناصری چون درها ، روزنه ها و … نيز بر همين اساس و به دقت انتخاب شده است . جهت قراردادن وسايل مثل تشک ، لحاف و … پستویی میساخته و براي وسايل ضروری نيز طاقچه هایی تعبيه می شده است . در ديگر عناصر نيز اين تلفيق ، منطق و زيبایی مشاهده مي شود . به طور مثال برای جلوگيری از گزند گرمای زياد ايران ، ديوار را دو پوسته می ساختند ويا نور را از سقف مي گرفتند و ده ها مثال ديگر .

درون گرایی در معماری ایرانی

در ارتباط یک بنا به فضای خارج میتوان دو حالت داشت :

به صورت مسقتیم بنا با فضای بیرون ارتباط برقرار کند با استفاده از در .
ساخت خانه به صورت قرار گیری فضای فیزیکی در داخل حیاط و دسترسی به فضای بیرون با استفاده از حیاط .

درون گرایی یکی از اصول مهم در معماری ایرانی بوده است درونگرایی به معنای توجه به زیبایی و کارآمدی درون خانه. در معماری سنتی ایرانی آنگونه که به درون گرایی توجه میشد به بیرون خانه (نما) توجه نمیشد.

معماران ایرانی با سازماندهی اندام های ساختمان در گرداگرد یک یا چند میانسرا ساختمان را زا جهان بیرو جدا میکردند و تنها یک هشتی این دورا به هم پیوند میداد. خانه درونگرا در اقلیم گرم و خشک، همچون بهشتی در دل کویر هستند، فضای درونگرا مانند آغوش گرم بسته است و از هر سو رو به درون دارد. سر در این خانه ها دو سکو بود و درهای دارای دو کوبه جدا ویژه مردان و زنان.

خود بسندگی در معماری ایرانی

خودبسندگی ، بنا به عبارتی ، خودكفایی است و به مفهوم استفاده حداكثر از امكانات موجود و در دسترس و مصالح بوم آورد است . بدين معنی كه سازندگان سعی كرده اند مصالح مورد نياز را از نزديک ترين مكان و با ارزان ترين بها به دست آورند بدين ترتيب كار با سرعت بيشتر انجام شده و مصالح با طبيعت اطراف خود هماهنگی بيشتري داشته است . همين طور بناهایی كه در طول زمان بايد ترميم می شدند، با دسترسی داشتن به مصالح اصلي در محل ، امكان تعمير آن در تمامی دوره ها ميسر بوده است . معماران ايرانی بر اين باور بودند كه ساختمان بايد بوم آورد یا ایدری( اینجایی ) باشد . در عکس زیر دو نمونه خانه را مشاهده می فرمایید که هر کدام از آنها با مصالح بومی مناطق خود ساخته شده اند.

نمونه ای دیگر از خودبسندگی و بهره گیری از امکانات موجود در ساخت میانسرای (حیاط) گود یا باغچال در خانه ها بود. برای گود کردن ساختمان و دسترسی به آب ناگزیر باید خاکبرداری فراوانی میشد. در کاشان، زوراه و نایین آب زیر گذر بود، برای همین میانسرا را چنان گود میساختند که تنه درختان باغچه در گودی پنهان میشد. معماران خاک برداشته شده را دوباره در همان ساختمان بکار میبردند، گود شدن ساختمان به ایستایی تاق نیز کمک می کرد چون زمین پشت بند در برابر رانش بود.

به عنوان نمونه، در محله شارستان یزد، زمین تا ژرفای دو متری از جنس خاک رس و پایین تر از آن جنسی به نام چلویا کرشک است که لایه ای بسیار سخت است. معماران رس را برداشته و روی لایه سخت با همان خاک ساختمان می ساختند.

نیارش در معماری ایرانی

نيارش ، در معماری به معنا و مفهوم كليه كارهايی میباشد كه برای ايستایی و سرپا ماندن بنا انجام میگيرد . در تعریفی دیگر میتوان گفت که نیارش مجموعه ای است از امور محاسباتی و استاتیکی به انضمام مصالح شناسی و انتخاب و استفاده از مناسبترين و كمترين مصالح . در گذشته بيشتر تكيه معماران بر مهندسی بوده است و به نظر آنان بنا هنگامی زیبا بوده که از لحاظ ایستایی نمايانگر ايستا بودن خودباشد. از مقياسی به نام پيمون در نيارش استفاده می شده است . پيمون يكی از ضوابطی بود كه براي تعيين تناسب بين اجزای بنا رعايت مي شد .
با استفاده از نيارش و پيمون ، سه مرحله ی مهم طرح ، محاسبه و اجرا به بهترين نحو انجام مي يافت . به طوري كه درطرح زيبا ، محاسبات صحيح و اجرا نيز ساده میشد . تخت جمشید نمونه بارز نیارش در معماری ایرانی میباشد که با گذشت 2500 سال هنوز پا برجا مانده است.

پیمون اندازه های خرد و یکسانی بود که در هر جا در خور نیازی که بدان بود بکار گرفته می شد. پیروی از پیمون هر گونه نگرانی معمار را درباره نا استواری یا نا زیبایی ساختمان از میان میبرده، چنان که یک گلکار نه چندان چیره دست در روستای در افتاده میتوانست با به کاربردن آن پوششش گنبدی را به همان گونه انجام دهد که معمار معمار کارآزموده و استاد پایتخت انجام میدهد. معماران همراه با بهره گیری از پیمون و تکرار آن در اندازه ها و اندام ها، ساختمان ها را بسیار گوناگون از کار در می آوردند.هیچ دو ساختمانی یکسان کار در نمی آمد و هر یک ویژگی خود را داشت گرچه از یک پیمودن در آنها پیروی شده است.

پرهیز از بیهودگی در معماری ایرانی

این اصل در معماری ایرانی قبل از اسلام هم رعایت می شده است که به معنای انجام ندادن کار بیهوده است که این امر به دو دلیل زیر انجام میگیرد :

کار بیهوده به سرمایه و وقت لطمه میزند .
از دیدگاه معماری به چشم لطمه میزند .

مثال آن نصب مجسمه در بناها که در دیگر سرزمین ها معمول بود ولی در معماری ایرانی وجود ندارد زیرا مورد استفاده ای ندارد . نصب حوض در حیاط خانه های ایرانی که در اکثر آنها هم دیده میشود جهت خنک کردن فضای داخلی انجام میشده است و فقط جنبه زیبایی آن مطرح نبوده است بلکه به جهت کارایی آن نصب میشده است یعنی پرهیز از بیهودگی از اصول معماری ایرانی سنتی بوده است.

مطلب مرتبط :
معماری هخامنشی + پاورپوینت

مطلب مرتبط :
معماری ساسانی+ پاورپوینت

مطلب مرتبط :
سبک خراسانی + پاورپوینت

مطلب مرتبط :
سبک رازی + پاورپوینت

مطلب مرتبط :
سبک آذری + پاورپوینت

مطلب مرتبط :
سبک اصفهانی+ پاورپوینت

باید دانست که واژه زیبا به معنای زیبنده بودن و تناسب داشتن نه قشنگی و جمال. در زیگورات جغار زنبیل از 1250 پیش از میلاد می توان کاربرد کاشی را دید. در این ساختمان ازاره دیوارها را با کاشی ای امود کرده اند زیرا هنگام رفت و آمد مردم، برخورد به پای دیوار بیشتر بوده است و چون خشت در برابر باران آسیب می دیده نمای ساختمان را با آجر پوشانده اند.

معماران ایرانی در جاهایی که مردم در آن بر زمین می نشستند و به دیوار تکیه می زدند، برای افزاییش پایداری ازاره دیوار، با اندودی از گج که با کتیرا آمیخته شده بود تا بلندی یک گز اندود می کردند که رویه ای سخت بدست می آمد بگونه ای که خراشیدن آن دشوار بوده ازاره بیرونی ساختمان را هم بیشتر با سنگ کار میکردند. همچنین از کاشی در آمود گنبدها بهره گیری می کردند و آن را پر از نقش و نگار می کردند. این تکه های رنگی کاشی آسان تر تعمیر و بازسازی می شدند. کاشی عمر زیادی ندارند و پس از زمانی از جا کنده و فرو میریزد به ویژه در جاهایی که برف و یخ هم باشد. اگر رویه ای یک رنگ باشد باسازی بخش کنده شده دشوار میشود و کار دو رنگ در می آید ولی هنگامی که تکه تکه و چند رنگ باشد کار آسان تر است.