معماری گوتیک، پاورپوینت معماری گوتیک، بررسی سبک گوتیک در معماری، بناهای معماری گوتیک، نور در معماری گوتیک، معماری گوتیک پیشرفته، دانلود پاورپوینت معماری گوتیک

هنر گوتیک

واژه گوتیک را منسوب به قوم گوتها، یکی از اقوام شمالی اروپایی می دانند و در معنی آن باید گفت که این سبک هنری در سه عصر گوتیک اولیه، گوتیک متعالی و گوتیک متاخر قابل بحث میباشد. در کل سبک هنری گوتیک در قرن دوازدهم میلادی از فرانسه شروع شد و تا قرن شانزدهم در اروپا رواج داشت. این هنر مذهبی در مواردی چون معماری، مجسمه سازی، نقاشی، خطاطی و … به خوبی درخشید.

معماری گوتیک

آغاز پیدایش هیچ‌یک از شیوه‌های معماری را به دقت سبک گوتیک، نمی‌توان تعیین نمود. هنر معماری گوتیک در میان سال‌های ۱۱۳۷ و ۱۱۴۴ (میلادی) در جریان بازسازی کلیسای سن-دنی فرانسه پا به عرصه وجود نهاد و تا اواسط قرن شانزدهم میلادی در اروپا معمول بود. سبک معماری جورجیا الهام گرفته از این سبک، در سال‌های ۱۷۲۰ تا ۱۸۴۰ در کشورهای انگلیسی زبان شهرت یافت.

رویکرد های غالب در معماری گوتیک

رویکرد های غالب در معماری گوتیک کارشناسان تاریخ معماری مدرن در تقابل با دیدگاه های ساده ای که در گذشته وجود داشت، تعابیر پیچیده و سردرگم کننده ای از معماری گوتیک به وجود آورده اند. به طور کلی رویکرد های حاکم در این معماری عبارت اند از : رویکرد سازه ای، ظرافت بصری و سمبلیک

اولین رویکرد بر اسکلت سنگی سازه ی معماری گوتیک تأکید می کند و از نظر کار مهندسی به بررسی می پردازد. گویی سازندگان آن غیر از تبدیل دیوارهای سنگین رومانسک به آرماتورهای ظرف سنگی دغدغه ی دیگری نداشته اند. آنها که این دیدگاه را در قرن نوزدهم مطرح می ساختند، گوتیک را دارای ارتباط نزدیکی با فن آوری سبک جدید معماری آهن و فولاد می دانستند. ازاین نظر در تقسیم بندی کلی اسکلت های معماری، سبک گوتیک تفاوت اساسی چندانی با قصر بلورین و یا برج ایفل نداشت.

معماری گوتیک را جزء هنرهای بصری (دیداری) به حساب می آورد و یا آن را بخشی از دانش زیبایی شناسی برمی شمارد که بر نقش خطوط تکرار شونده ای تأکید می کند که در بخش قابل رؤیت فضای داخلی فراگیر می شود و شکل آن را از کلیتی تخت و ساکن، به هیأت فضایی آراسته و سبک و پویا درمی آورد.

نور در معماری گوتیک

نور در معماری گوتیک اهمیت ویژه ای دارد که بناهای این دوره گواه این ادعا مییباشد. روزنه های عمودی – درها و پنجره ها – می توانند علاوه بر عملکرد به عنوان منبع نور ، وسیله ای ارتباطی نیز بین داخل و خارج باشند اما پنجره های سقفی بیشتر جنبه نوری دارند و کمتر وسیله ارتباطی با بیرون هستند . درست به همین علت است که نورپردازی از طریق پنجره سقفی دارای اثری ویژه است . تمامی توجه به چیزی جلب می شود که در این نور قرار گرفته است و از طریق این نور نوعی مرکزیت پیدا کرده است

عده ای دیگر بر نقش نورپردازی در این نوع معماری تأکید دارند، آن هم نه تنها در برابر تأثیر نوری که از بیرون شیشه های رنگی به درون می تابد، بلکه تأثیر پدیده معروف به نخ نمایی در سبک گوتیک نیز مورد نظر است. نخ نمایی با ایجاد پوسته هایی چند لایه و قابل رؤیت از صلابت و سختی سازه می کاهد.

ویژگی های معماری گوتیک

1- طاق های نوک تیز

اختراع طاق‌های نوک‌تیز بود که باعث شد سایر خلاقیت‌های سبک گوتیک امکان‌پذیر باشد. طاق رومی یا همان نیم‌دایره‌ای سبک رمانسک، محدودیت‌هایی در رابطه با استرس‌لاین داشت. استرس لاین، همان جهت و مسیری است که طاق، فشار وارده بر خود از سمت بالا را پخش می‌کند. استرس‌لاین طاق‌های رومی معمولاً افقی است و فشار وارده از بالای این طاق‌ها به اطراف آن‌ها وارد می‌شود.

2- قوس جناغی

در نمونه‌های اولیه‌ی کلیساهای با سقف قوس‌دار، از طاق رومی یا همان نیم‌دایره‌ای استفاده می شده است و نتیجه، طاق‌های گهواره‌ایِ بسیار سنگینی ساخته می شد و استرس لاین به دیوارهای کلیسا و به سمت بیرون فشار وارد می‌کرد. قوس جناغی در حل این مشکل مؤثر واقع شد و با انتقال وزن سقف به ستون‌ها، به ساخت دیوارهای باریک‌تر و بلندتر کمک می‌کرد.

3- پشت بند معلق

پشت‌بندهای معلق یا همان شمع‌های شمشیری وزن دیوارهای بلند را پخش کرده و با انتقال مستقیم فشار به سمت زمین و پایه‌های بنا، در تحمل وزن کلی ساختمان نقش مهمی ایفا می‌کردند. البته این پشت‌بندها صرفاً جنبه‌ی کاربردی نداشته و در زیباتر کردن ظاهر بنا نیز تأثیرگذار بوده اند و به گونه‌ای در اطراف ساختمان قرار می‌گرفتند که حس حرکت و پرواز را در بیننده تداعی می نمود. طراحی آن‌ها معمولاً با حکاکی‌ها و جزئیات بسیاری انجام می‌شد و این موضوع، شکوه ساختمان را بسیار افزایش می‌داد.

4- پنجره های بزرگ و شیشه های رنگی

یکی از ویژگی های سبک گوتیک داشتن پنجره های بزرگ با شیشه های رنگی است که در کلیسا ها دیده میشود و وجود قوس های تیز در پنجره ها معرف این سبک است. این پنجره ها که با رنگ ها تزئین شده اند بزرگی و عظمت کلیسا را نشان میدهند و بزرگ بودن پنجره ها باعث نور طبیعی بیشتر در محیط داخلی شده و محیط داخلی با نورهایی که از شیشه های رنگی رد شده اند فضایی جذاب و رویایی میشوند.

5- تزئینات چشم گیر

از دیگر ویژگی هایی که در معماری گوتیک یافت می شود وجود عناصر تزئینی است. این تزئینات شامل ستون های تزئین شده ، مجسمه شخصیت های دینی و تاریخی و گلدسته ها، فضا های داخلی پر جزئیات است که در ساختمان های سبک معماری گوتیک استفاده می شود.

دوره های معماری گوتیک

1- گوتیک آغازین

دوره گوتیک آغازین از سال ۱۱۲۰ شروع شد و تا ۱۲۰۰ میلادی ادامه داشت. معماری گوتیک با بازسازی کلیسای سن دنی پاریس شروع شده است. در کلیساهای گوتیک آغازین تاق جناغی بسیار به چشم می خورد. قوس های اریبی که در زیر طاق های گهواره ای قرار دارند یکی از موارد بسیار مهم و مرتبط با تاق جناق در معماری گوتیک می باشند. قوس های اریب در معماری گوتیک نقش آرماتور را ایفا می کنند و از آن به عنوان چهارچوب استخوان بندی استفاده می شده است. از تزیینات این دوره میتوان به آذین توری و پنجره‌های رنگارنگ اشاره نمود.

مرحله‌ی آغازین گوتیک در انگلیس، ویژگی‌های منحصر به‌فرد خودش را داشت و کلیسای جامع سالزبری، یکی از اولین نمونه‌های این سبک به حساب می‌آید. (دیوارهای سنگین‌تر، برجسته‌کاری‌های تکراری در حاشیه‌ی طاق‌ها و پنجره‌های بلند نوک‌تیز و توجه کمتر به ارتفاع)

2- گوتیک پیشرفته (متعالی)

در میانه سده سیزدهم میلادی معماری گوتیک به اوج خود رسید. گوتیک متعالی به دو سبک ریونالت و تزیین یافته (مزین) تقسیم میگردد.

گوتیک ریونالت (Rayonnant)

در این سبک، معماران تمرکز خود را بیشتر بر روی جلوه‌های بصری و دکوراسیون گذاشتند.برجستگی‌های کوچک روی پشت‌بند، گچ‌بری‌ها و به خصوص آذین پنجره‌ها، به کار گرفتن پنجره‌های بزرگ‌تر و باریک شدن ستون‌های عمودی ازتزیینات این سبک به شمار میرود. شاخص‌ترین و بهترین دستاورد سبک ریونانت، پنجره‌ی گل رز است که از این پنجره‌ی مدور معمولاً برای زیباتر کردن نمای غربی کلیساها استفاده می‌کردند.

گوتیک تزیین یافته(Decorated Gothic)

سبک گوتیک تزیین یافته در گوتیک انگلیسی رواج داشت استفاده از آذین سنگی پرجزئیات برای پنجره‌ها از تزئینات به شمار میرود. پنجره‌های عریض و بلند را در این دوره با پنجره‌های باریک و بلند نوک‌تیز پیشین جایگزین کردند پنجره‌ها از طریق آذین به ۲ تا ۸ بخش اصلی تقسیم شده و هر بخش به صورت جداگانه به قسمت‌های کوچک‌تر تقسیم می‌شد بر روی منحنی شبیه به حرف Sتمرکز گردید که شکلی شبیه به شعله‌ی آتش را تداعی میکند

3- گوتیک پسین

سبک ریونانت در فرانسه در سال ۱۲۸۰ میلادی تکامل پیدا کرد و وارد سبک دیگری به نام گوتیک شعله‌سان شد. این سبک حتی از مرحله‌ی قبل نیز پرآذین‌تر بود و تا سال ۱۵۰۰ دوام پیدا کرد. در این سبک فضای اختصاص داده شده به دیوار به استفاده از آن برای تحمل وزن تنه‌ی ستون محدود شد تا جای بیشتری برای پنجره و آذین آن وجود داشته باشد. استفاده از برجستگی‌های کوچک روی پشت‌بند و جزئیات دیگری همچون تیغه‌های فرعی در طاق‌ها رواج پیدا نمود، در دوران گوتیک پسین توجه بیشتری به ساختمان‌های سکولار و غیر مذهبی می شود.

مشخصه‌ی بارز سبک گوتیک عمودی در انگلیس، فراوانی خط‌های عمودی در آذین پنجره‌ها و بزرگ‌تر شدن پنجره‌ها بود. همچنین به جای ساختن سطوح متعدد در داخل کلیسا، از یک فضای واحد عمودی استفاده می‌کردند. طاق‌های نوک‌تیز مرسوم در معماری گوتیک هم جای خود را به طاق‌های بادبزنی دادند که تیغه‌های طاق در آن، انحنای یکسانی داشته و در فاصله‌ای یکسان از یکدیگر قرار گرفته‌اند و شبیه به بادبزن به نظر می‌رسند.