سبک رازی ، پاورپوینت سبک رازی ، معرفی سبک رازی در معماری اسلامی ، ویژگی های معماری شیوه رازی ، دانلود پاورپوینت شیوه رازی در معماری (ppt)

تغییرات اسلوب معماری روندی تدریجی و آرام دارد، آغاز تغییرات در اسلوب خراسانی و نزدیک شدن آن به سبک رازی از دوره ی آل زیار و سامانیان صورت گرفته است. شیوه رازی دومین سبک معماری اسلامی در ایران می باشد. که اوج آن در دوره ی سلجوقی بوده است.چون اولین بناها در شهر ری (راز) احداث گردیده، به سبک رازی معروف است. اصلی ترین و متنوع ترین سبک معماری ایرانی، سبک رازی است. شیوه رازی تحت تأثیر سبک پارسی و پارتی قرار دارد.

شهر ری يا راز محل پيدايش و رشد شيوه رازی است، در اين دوره بنا به نقل قولهای موجود بسيار آباد بوده ، بنا به گفته های كتاب هفت اقليم اين شهر دارای شش هزار مدرسه و خانقاه، 700 مناره، 400 حمام، 15035 يخ چاه، 450 عصار خانه و ... و حدود يک ميليون و نيم جمعيت بوده است كه همه بر بزرگی اين شهر دلالت دارند. اين شهر با حمله مغولان ويران شد و به قولی تعداد كشته شدگان و اسرا بالغ بر 700 هزار نفر بوده است.

مطلب مرتبط :
سبک خراسانی+ پاورپوینت

مطلب مرتبط :
سبک اصفهانی+ پاورپوینت

مطلب مرتبط :
سبک آذری+ پاورپوینت

تغییرات سبک رازی

احداث گنبد
احداث ایوان و پلان های 4 ایوانی
حذف فضای شبستانی و ستون های آن

شباهت های سبک خراسانی و رازی

در پایان شیوه خراسانی بناهایی وجود دارد که بیش‌تر به سبک رازی شباهت دارند. بنای مقبره امیر اسماعیل سامانی، مزار ارسلان جاذب و مناره ایاز با وجود اشتراک زمانی با سبک خراسانی، بناهای نخستین در شیوه رازی محسوب میگردند. سبک رازی مشخصات معماری گذشته را در کاربری‌های جدید به کار برد. در این دوره با فراوانی‌های انواع معماری روبرو هستیم. در این سبک از معماری‌های قبل از اسلام الگو گرفته شده و ساخته گردیده‌اند.

ویژگی های سبک رازی

در شیوه رازی طاق و گنبد بسیار پیشرفت كرد و به جای تاق ساده آهنگ كه در شیوه خراساني باب بود از تاق های چهاربخش، كاربندی، تاق چهار ترک بهره گیری شد.
گنبدها به روش های گوناگونی ساخته می شدند.
گنبد رک كه در شمال ایران ساخته می شدند ( برج قابوس)
نخستین نمونه گنبد نار( در برج های خرقان)
گنبد های دو پوسته.
پلان مستطیل شکل
فضای ایوانی
مصالح اولیه آجر
ساخت زوج مناره بر ایوان جنوبی
استفاده از تزئینات ( گچ بری، آجرکاری، گر هسازی، کاشی خشتی)
ساخت ایوان ( پلان ایوان مربع شکل می باشد)
استفاده از طا ق های جناقی (تیزه دار)
ساخت گنبد و متعلقات آن ( گوشواره و فیلپوش )، گنبدها بر پشت ایوان جنوبی ساخته می شده است.

تاق چهاربخش ، تاق کلنبو | تاق های شیوه رازی

گچبری و گچ تراش سبک رازی

گچ را با رنگ های گوناگون می آميختند و آنرا می ريختند. سپس هنگامی كه سفت می شده آنرا به تكه هايی با شكل ويژه می بريدند و همچون كاشی معرق كنار هم می چيدند و نگاره اي پديد می آوردند. نمونه اين نوع گچبری در مشهد اردهال و در محراب مسجد ساوه وجود دارد.

انواع گچبری‌ها

گچبری شیر شکری با برجستگی کم
گچبری برجسته با برجستگی بیشتر
گچبری برهشته با برجستگی زیاد
گچبری زبره با برجستگی بیشتر بدون ساییدگی گوشه‌ها

اتمام سبک رازی

آنچه مسلم است دوره رازی را می‌توان رنسانسی برای ایران قدیم به حساب آورد. اما متأسفانه با حمله مغول به این کشور اکثر آثار این دوره نابود گردید.

دونالد ویلبر معماری سلجوقی را شکل ابتدایی سبک ایرانی مغولی می‌داند. محمد کریم پیرنیا این شیوه را سبک آذری نامیده است. شیوه آذری را می‌توان بر معماری اسلامی ایرانی در دوره ایلخانان (مغول) منطبق ساخت. پیرنیا می‌نویسد پس از اینکه هولاکو در سال ۶۵۷ق/۱۲۵۹م در مراغه مستقر شد، معماری ایرانی ترقی کرد. در پی دگرگونی‌های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی در جامعه شیوه رازی نیز تغییر کرد و پایان یافت و سرانجام سبک آذری زاده شد.

بناهای سبک رازی

مقبره ی امیر اسماعیل سامانی در بخارا
گنبد سرخ مراغه
مقبره ی امیر ارسلان جاذب در مشهد
برج رسگت در سواد کوه مازندران
برج لاجیم در مازندران
برج طغرل در شهر ری
برج علاءالدین تکش در ورامین
برج مقبر ه های خرقان در همدان
برج اردکان در گرگان
برج مهمان دوست در دامغان

گنبد قابوس

از آثار مهم به شیوه رازی میتوان به برج قابوس اشاره نمود. برج گنبد قابوس بنایی تاریخی از سده چهارم هجری است که در شهر گنبد کاووس، شمال ایران در استان گلستان قرار دارد. برج قابوس که بلندترین برج تمام آجری جهان به‌شمار می‌آید بر فراز تپه‌ای خاکی که نزدیک به پانزده متر از زمین بلندتر است قرار دارد. بلندای بنا به همراه پی آن ۷۲ متر می‌باشد. این بنا در سال ۳۷۵ هجری خورشیدی و در زمان پادشاهی کاووس بن وشمگیر و در شهر گنبدکاووس که پایتخت پادشاهان آل زیار آن دیار بوده، بنا گردیده‌است.

گنبد قابوس حاوی دو بخش پی یا پای بست بنا و بدنه و گنبد مخروطی میباشد. بدنه گرد بیرونی گنبد کاووس دارای ۱۰ ترک است این ترک‌ها که در سمت‌های آن و به فاصله‌های برابر از یکدیگر قرار دارند، از پای بست بنا شروع و تا زیر سقف گنبدی امتداد می‌یابد و بین این ترک‌ها با کوهه‌ای آجری پر شده است. بالای این ترک‌ها (به جز در ورودی) به میزان ۱٫۳۴ متر از یکدیگر فاصله دارند.

قطر درونی گنبد به بلندای ۹ متر و ۷۰ سانتیمتر و قطر آن از کف ترک‌ها به بلندای ۱۴ متر و ۶۶ سانتیمتر و بلندای قطر آن از بالای ترک‌ها یا به گفته‌ای قطر پای بست آن ۱۷ متر و ۶ سانتیمتر است.

گنبد سرخ مراغه

گنبد سرخ مراغه نام یک بنا به ساخت سال ۵۴۲ هجری قمری در دوره سلجوقی است. سبک معماری این بنا به شیوه رازی است. گنبد سرخ یکی از قدیمی‌ترین بنای دوره اسلامی در استان آذربایجان شرقی می‌باشد که در قسمت جنوب غربی شهر مراغه قرار گرفته‌است. نام بانی بنا و تاریخ احداث آن را می‌توان از کتیبهٔ جبههٔ شمالی و نام سازندهٔ آن را از کتیبهٔ غربی ملاحظه نمود.

با شروع ساخت گنبد سرخ دوره ی رازی در معماری ایران به پایان رسید. و این بنا نقطهٔ عطف و شروع معماری آذری می‌باشد که تلفیق آجر و کاشی و استفاده از کاشی در تزیین بناهای تاریخی در ایران از مشخصه‌های این دوره‌است. به‌طور کلی گنبد سرخ بنایی مربع‌شکل است متشکل از سردابه و اتاق اصلی که بر روی سکوی سنگی قرار دارد و به وسیله ی هفت ردیف پله می‌توان به آن دسترسی یافت. پنج پله در جلوی سکو واقع شده و پله ششم و هفتم جزو آستانه درگاه محسوب میگردد.

گنبد سرخ | شیوه رازی — گنبد سرخ مراغه | شیوه رازی

گنبد کبود مراغه

گنبد کبود از بناهای دوره سلجوقیان در شهر مراغه است. تزیینات به‌کار رفته در این بنا در مقایسه با سایر بناهای دوره سلجوقیان و ایلخانان مغول کم‌نظیر است.گنبد کبود ده پهلو است و دارای گنبدی مخروطی بوده که در گذر زمان از بین رفته‌است. گنبد کبود از دو بخش سردابه و اتاق اصلی تشکیل یاقته است. از کتیبه گچبری‌شده داخل سردابه احتمال داده میشود گنبد کبود به‌عنوان یک برج مقبره ساخته شده‌باشد، به‌همین دلیل این گنبد به قبر مادر هلاکوخان نیز شهرت یافته‌است. تزیینات بدنه ی بیرونی گنبد کبود به‌شکل قطاربندی و فرم‌های هندسی و سه ردیف مقرنس ساده میباشد و دیوارهای داخلی آن دارای تزیینات نقاشی به‌رنگ فیروزه‌ای بوده که در گذر زمان از بین رفته و فقط بخش کمی از آن‌ها باقی مانده‌است.