زاها حدید (Zaha Hadid)، بیوگرافی زاها حدید، پاورپوینت زاها حدید، بررسی آثار زاها حدید، زندگی نامه زاها حدید، تحلیل اثار زاها حدید

زاها محمد حدید، یکی از برجسته ‌ترین معماران معاصر متولد 31 اکتبر 1950، معماری عراقی-انگلیسی و اولین بانویی بود که توانست جایزه‌ی معماری پریتزکر را دریافت نماید. معتبرترین جایزه‌ ی معماری بریتانیا یعنی جایزه‌ ی استرلینگ و نشان شوالیه‌ Dame از دیگر افتخارات او هستند. او همچنین جایزه بهترین طرح معماری سال 2014 را از سوی موزه طراحی برای طراحی مرکز فرهنگی حیدر علیف در باکو، پایتخت جمهوری آذربایجان دریافت کرد.

روزنامه گاردین، زاها حدید را ملکه‌ انحناها نامیده است. به بیان بسیاری از کارشناسان معماری، او هندسه‌ ی معماری را دگرگون نموده و هویتی جدید و باشکوه به آن بخشیده است. از بزرگ‌ ترین آثار به‌ یادماندنی این بانوی معمار میتوان به مرکز ورزش ‌های آبی لندن جهت مسابقات المپیک 2012، موزه‌ی هنر میشیگان در ایالات متحده‌ آمریکا و سالن اپرای گوانگژو در کشور چین اشاره نمود. برخی از طراحی ‌های او پس از مرگش در سال 2016، ساخته شدند و برخی از آن‌ها مانند استادیوم ال ‌وکره در قطر هنوز در حال ساخت میباشند.

تولد و دوران تحصیل

زاها حدید متولد 31 اکتبر سال 1950 در بغداد، پایتخت کشور عراق است. خانواده‌ زاها از متمولین شهر بغداد بودند. پدر او،‌ محمد الحاج حسین حدید، یک صنعتگر معروف بود و یکی از مؤسسان گروه سیاسی الاهالی نیز بود که در دهه ‌های 1930 و 1940 فعالیت‌های جدی داشت. مادر زاها، هنرمندی از شهر موصل بود و وجیحه السبونی نام داشت. برادر زاها، فولاذ محمد حديد، نویسنده بود.

خانواده‌ی حدید که ثروت زیادی در اختیار داشتند، دختر خود را در دهه‌ی 1960 برای ادامه‌ی تحصیل به مدارس شبانه ‌روزی سوئیس و انگلستان اعزام نمودند. زاها حدید برای ادامه تحصیلات دانشگاهی در رشته‌ی ریاضیات به دانشگاه آمریکایی بیروت رفت و در سال 1972 وارد دانشکده‌ معماری انجمن معماری لندن شد. زاها در این دانشگاه از دروس استادانی همچون رم کولهاس، الیا زنگلیس و برنارد شومی بهره برد.

زنگلیس یکی از اساتید زاها حدید در مورد او می‌گوید:

"زاها حدید بهترین دانشجویی بود که من داشتم. ما به او معمار 89 درجه‌ ای می ‌گفتیم. هیچ چیز در طراحی ‌های او 90 درجه نبود. زاها چشم‌ اندازی خاص به محیط داشت. تمام ساختمان ‌های طراحی ‌شده توسط او به قطعات بسیار کوچک تقسیم می ‌شدند. او علاقه‌ زیادی به جزئیات نداشت."

فعالیت کاری

حدید در سال 1977 از دانشگاه فارغ‌ التحصیل شد و برای فعالیت شغلی نزد اساتید سابق خود یعنی کولهاس و زنگلیس رفت. دفتر آن‌ ها با نام "دفتر معماری شهری" در روتردام هلند بود. همکاری با کولهاس باعث شد که زاها با مهندس معماری مشهور یعنی پیتر رایس ملاقات نماید. رایس، نقش زیادی در تشویق حدید به ادامه‌ طراحی داشت. زاها پس از مدتی مجوز شهروندی انگلستان را گرفت و در سال 1980، شرکت خود را با نام "دفتر معماری زاها حدید" تأسیس نمود. پس از تأسیس شرکت شخصی زاها حدید، او به حرفه‌ی تدریس نیز وارد گشت. او ابتدا در انجمن معماری لندن تدریس کرد و سپس دانشگاه‌ های هاروارد، کمبریج، شیکاگو، هامبورگ نیز میزبان او بودند. او از همان سال‌های ابتدایی ورود به بازار کار، نام خود را با طراحی ‌های انقلابی مشهور کرد. طرح‌ های حدید در ژورنال ‌ها و مجلات متنوع معماری منتشر می‌ شدند. اگرچه طراحی‌ های اولیه ‌ی او با استقبال بالایی مواجه میگردید اما هیچ‌ کدام از این طرح ها ساخته نمی ‌شدند.

مرگ زاها حدید

زاها حدید هیچ ‌گاه ازدواج ننمود و فرزندی نداشت. او در تاریخ 31 مارس سال 2016 در بیمارستان میامی بر اثر حمله‌ قلبی در گذشت. دلیل بستری شدن حدید در بیمارستان، بیماری برونشیت بود. استودیو طراحی او در لندن پس از مرگ این استاد معماری بیانه‌ای صادر کرد و او را بزرگ‌ترین بانوی معمار جهان نامید. زاها حدید در مقبره‌ی خانوادگی حدید در انگلستان دفن شده است. قبر او بین پدرش محمد حدید و برادرش فولاذ حدید قرار دارد. او در وصیتنامه‌ خود ثروتی در حدود 67 میلیون پوند برای شرکای تجاری و اعضای خانواده ‌اش بر جای گذاشت.

بررسی مشهورترین آثار زاها حدید

ایستگاه آتش‌نشانی ویترا (1991 - 1993) : زاها حدید ایستگاه آتش نشانی ویترا را برای یکی از اولین مشتریان رسمی خود یعنی رالف فلبام، صاحب شرکت تولید لوازم خانگی ویترا طراحی کرد. طراحی این ساختمان به گونه‌ای بود که خطوط تیز آن در مرکز به هم می‌رسیدند. استفاده از بتن و شیشه در نمای خارجی، طرحی باشکوه به این ساختمان بخشیده بود. پس از اتمام ساخت ایستگاه، به دلیل تغییرات در قوانین آتش‌نشانی آلمان، این ساختمان به کاربری اصلی خود نرسید و به نمایشگاه تبدیل شد. طراحی و ساخت این ساختمان، سکوی پرتابی برای زاها حدید به حساب می آید.

سکوی پرش برجیزل (1999 - 2002) : پروژه‌ دیگر زاها حدید در کوه‌ های اتریش ساخته و بهره برداری گردید. این پروژه بازسازی یک سکوی پرش اسکی به همراه کافی ‌شاپ کنار آن بود. این سکو در سال 1926 ساخته شده و در المپیک ‌های زمستانی 1964 و 1976 مورد استفاده قرار گرفته بود. حدید طرح خود را به عنوان یک ترکیبی ارگانیک بین یک برج و یک پل توصیف نمود. این برج یک شفت بتن بلند است که یک مربع هفت متری در پلان تشکیل می ‌دهد. دو آسانسور از پایه برج تا کافه که 40 متر بالای قله کوه واقع شده است، بازدید کنندگان را با خود حمل می ‌کنند. این کافه بخشی از حجم فضایی بزرگتری‌ است که بر فراز برج قرار گرفته است و فضاهای عمومی و شیب اسکی را به کل منسجم تبدیل کرده است.

مرکز علوم فائنو (2000 - 2005) : حدید در مسابقه‌ طراحی سال 2000 برای پروژه‌ مرکز علوم فائنو در ولفسبورگ آلمان پیروز شد. ساختمان این موزه کمی بزرگتر از موزه‌ سین‌ سیناتی بود و زاها حدید در طراحی آن از المان ‌های تیز استفاده نمود. طراحی خاص این ساختمان شبیه به ساختمان ‌های Le Corbusier بود و تا ارتفاع هفت متری روی پیلوت ‌های بتنی ساخته شد. طراحی خارجی این مرکز علوم شبیه به کشتی میباشد و در نمای داخلی، استفاده از ستون‌ های زاویه ‌دار و سقف فلزی، تصور قدم زدن در یک آزمایشگاه یا کشتی را به بازدید کننده می ‌دهد. در این مجموعه کارکرد های مختلفی مانند کتابخانه، اتاق کنفرانس و یک سالن برای 250 نفر وجود دارد. از آنجا که بزرگ‌ ترین مخروط از طریق یک پلکان به طبقه اصلی نمایشگاه در دسترس قرار می ‌گیرد، جایی که سقف و دیوارها با تاکید بر روی سفینه‌ های فضایی ظاهر می‌شوند در داخل و خارج از محل کار مشاهده میگردد.

مرکز ورزش‌های آبی المپیک لندن (2005 - 2011) : این شاهکار به‌ یاد ماندنی زاها حدید، برای المپیک سال 2012 لندن طراحی و اجرا گردید. ساخت این استخر عظیم پیش از تمامی ورزشگاه‌ های المپیک شروع اما دیرتر از همه آنها به اتمام رسید. دلیل این تاخیر نیز طراحی خاص زاها حدید در نماهای خارجی و داخلی و اصرار او به ایجاد تم حرکت و موج ‌های آبی در آن بود. سالن استخر در بالای سکو توسط یک سقف بزرگ که در همان محور استخرها قوس دارد، واقع شده است. شکل آن توسط چشم انداز 17.500 تماشاگر در حالت المپیک تولید می‌ شود.از لحاظ ساختاری، سقف در 3 موقعیت اولیه با باز شدن بین سقف و سکو مورد استفاده برای صندلی‌ های تماشاگر اضافی در حالت المپیک، پایه ریزی شده و سپس با یک نمای شیشه ای در حالت میراث، پر می‌شود.

موزه‌ جامع هنر میشیگان (2007 - 2012) : دومین پروژه‌ی حدید در آمریکا، موزه‌ ای برای نمایش هنرهای مدرن بود. موزه جامع هنر میشیگان در مساحت 4274 متری ساخته شد. طراحی معماری زاها حدید برای این ساختمان دارای زاویه ‌های تیز است و مواد استفاده ‌شده در نما، فضای اطراف را منعکس می نماید. به همین دلیل رنگ نمای بیرونی این ساختمان بسته به آب و هوا و ساعت روز تغییر می‌کند. حدید در توصیف این طراحی گفته بود که این ساختمان بدون فاش کردن محتویات خود، حالتی زنده و بیدار دارد.

مرکز حیدر علی‌اف باکو (2007 - 2013) : پس از برگزاری مسابقه در سال 2007 ، شرکت معماری زاها حدید برای طراحی مرکز فرهنگی حیدر علی اُف برگزیده شد. معمار ایرانی تیم طراحی شرکت زاها حدید، خانم سارا شیخ اکبری مسئولیت طراحی داخلی این پروژه را بر عهده داشته است. سازه مرکز فرهنگی حیدر علی اف متشکل از مشارکت دو سیستم است، سازه بتنی که با سیستم سازه فضاکار ترکیب گشته تا به ستون ‌هایی با فواصل وسیع دست پیدا نماید و بدین جهت عناصر عمودی سازه توسط سیستم دیوارها مستور شده‌اند تا بازدید کنندگان سیالیت و جریان بدون وقفه در فضای داخل را تجربه نمایند. درزهای موجود در نما ناشی از پروسه منطقی ‌سازی هندسه پیچیده، به صورت کاربردی و زیبایی شناختی در این پروژه است.